اعتماد به نفس
عزت نفس یعنی : احساس ارزشمندی و مورد قدردانی، عشق و پذیرش از طرف خود و دیگران قرار گرفتن.
نکته ناراحتکننده این است که افراد با عزت نفس کم، معمولا کارهای مفید و بزرگی انجام میدهند ، اما نمیتوانند کارهایی که انجام میدهند ببینند چون تصویر ذهنیشان اینطور شکل گرفته که تواناییهایشان را نادیده بگیرند.
نکوهش و سرزنش فقط از طرف دیگران نیست. بعضیها یک نکوهشگر درونی دارند؛ یک صدایی از درون که در هر کاری که آنها انجام میدهند، به دنبال نقص و عیب و ایراد میگردد. شنیدن این ندای درونی به اندازه ی سرزنشهای دیگران میتواند عزت نفس را دچار مشکل کند.
آنها نمیدانند این سرزنشها چه تاثیر بدی بر عزت نفسشان میگذارد. وقتی سرزنشهای درونی شما را تحقیر میکند و میگوید: «لازم نیست تلاش کنی چون تو موفق نمیشوی»، به این فکر کنید که این ندا از درون شما میآید و میتوانید آن را تحت کنترل قرار دهید. تصمیم بگیرید آن را تغییر دهید و ندای درونی مفید و سازندهای داشته باشید.
افراد با عزت نفس بالا، در خانواده، کار و تحصیلات موفقترند و راحتتر با دیگران ارتباط برقرار میکنند و در ضمن شادتر هستند و با مشکلات، کمبودها و ناامیدیها بهتر کنار میآیند. این افراد هدفی را که انتخاب کردهاند رها نمیکنند تا در آن موفق شوند. كسب عزت نفس ممکن است نیاز به تلاش و تمرین داشته باشد ، اما مهارتی است که در زندگی یاد خواهید گرفت.
میخواهم بگویم عاشق خود بودن هم درست همینطور است! با این تفاوت كه این عشق هرگز فنا شدنی نیست. اگر عشق به خود را یكبار زنده كنید، این عشق در تمام طول زندگی با شما خواهد بود. بنابراین از این رابطه ی عاشقانه حداكثر بهره را ببرید، زیرا عشق راهنمای همیشگی شما است، برای رسیدن به اوجی از شعور و آگاهی كه تنها بشر قادر به تحقق آن است.برای كسانی كه میخواهند خود را دوست بدارند، چند رهنمود درباره ی دوست داشتن خود ارائه میدهیم:
- یقیناً اصلیترین كلید دوست داشتن خود ، پرهیز از انتقاد و عیبجویی از خود است.
احتمالاً دیدهاید كه بیشتر مردم موقع سرزنش كردن خود اصطلاحاتی میگویند مثل: احمق، پسر بد، دختر بد، بیمصرف، بیملاحظه، نادان، زشت، شلخته، بیعرضه و غیره، شاید برای شما هم پیش آمده كه با چنین كلماتی خود را توصیف كنید، در واقع به كار بردن این كلمات به این دلیل است كه ما میخواهیم طوری عمل كنیم كه گویی كامل و بینقص هستیم و با این عقیده خود را تحت فشار سختی قرار میدهیم، و چشمهای خود را بر حوزههای دیگری از زندگیمان كه نیازمند اصلاحات و شفابخشی هستند میبندیم.
در صورتی كه میتوانیم به هنگام اشتباه كردن یا شكست خوردن در موقعیتی، به خود بگوییم: «من پیچیدهتر از آن هستم كه شایسته یك ارزیابی كلی از خود باشم، درست است كه اشتباه كردم یا شكست خوردم ولی میتوانم هنوز خودم را به عنوان انسان جایزالخطا بپذیرم و این اشتباه یا شكست من ، دلیل بر بیارزش بودن و ناتوانی من نیست».بنابراین اگر آمادگی رشد و ترقی و درس گرفتن از اشتباهات را داشته باشید، اشتباهات راهی به سوی یك زندگی كامل و پربار را برایتان هموار میسازد.
خیلی از ما دائم خود را با افكار ترسناك تهدید میكنیم و از یك مشكل كوچك یك هیولای غول پیكر میسازیم. مثلا اگر دیگران ما را طرد كنند فاجعه است، یا اگر در فلان مورد به نتیجه ی دلخواه نرسیم وحشتناك است.بنابراین هرگاه دچار ترس و نگرانی شدید، به خود بگویید: این كه دیگران مرا طرد كنند یا اگر در این مورد خاص به نتیجه مطلوب نرسیدم برایم ناراحتكننده است، ولی هیچكدام فاجعه نیست.
یخواهم بگویم عاشق خود بودن هم درست همینطور است! با این تفاوت كه این عشق هرگز فنا شدنی نیست. اگر عشق به خود را یكبار زنده كنید، این عشق در تمام طول زندگی با شما خواهد بود. بنابراین از این رابطه ی عاشقانه حداكثر بهره را ببرید، زیرا عشق راهنمای همیشگی شما است، برای رسیدن به اوجی از شعور و آگاهی كه تنها بشر قادر به تحقق آن است.برای كسانی كه میخواهند خود را دوست بدارند، چند رهنمود درباره ی دوست داشتن خود ارائه میدهیم:
- راه دیگر این است كه با خود ملایم، با محبت و صبور باشیم.
اشكال بسیاری از ما این است كه همیشه میخواهیم فوراً به همه چیز برسیم. مثلا در یک روز خود را دوست بداریم. شاید نتوانیم در عرض یك روز خود را كاملاً دوست بداریم، ولی میتوانیم هر روز خود را كمی بیشتر دوست داشته باشیم. اگر هر روز به خود كمی بیشتر عشق بورزیم بعد از دو یا سه ماه در مسیر "خود دوستی" پیشرفت شایانی خواهیم داشت.
- با ضمیر باطن خود محتاطانه رفتار كنیم
برای آرامش دادن به جسم و روح فقط چند دقیقه در روز فرصت لازم است. چند بار نفس عمیق بكشید، چشمهایتان را ببندید و تمام هیجانات درونی خود را رها كنید، تمركز كنید و آهسته به خود بگویید: «من تو را دوست دارم همه چیز خوب است.» بعد از آن احساس آرامش بیشتری میكنید و میفهمید كه لازم نیست همیشه با ترس و اضطراب زندگی كنید.
- هر روز تفكر كنید:
توصیه میكنم روح خود را آرام كنید و به حكمت درونی خود گوش فرا دهید. در این لحظه میتوانید حتی این جملات را تكرار كنید: «من خودم را دوست دارم. یا: من خودم را میبخشم. یا: من بخشیده میشوم».
پس از مدتی سكوت كنید و به ندای درون خود گوش دهید. در واقع هر یك از ما برای فكر كردن روش خاصی را انتخاب میكند. بعضی از افراد موقع پیادهروی یا حتی دویدن فكر میكنند، برخی دیگر با نوشتن افكار منفی و مثبت خود. من با رفتن به طبیعت و قدم زدن در آن میتوانم به خود و حكمت آفرینش خود فكر كنم. شجاع باشید و راه مخصوص خود را جهت تفكر بیابید.
- دوست داشتن خود ، یعنی به خود ارج نهیم
به دوستان خود مراجعه كنید و از آنها كمك بخواهید. تقاضای كمك از دیگران در موقع نیاز،نشانه قدرت است.خیلی از شما یاد گرفتهاید كه همیشه فقط به خود تكیه كنید و همه ی كارها را به تنهایی انجام دهید و نمیتوانید از دیگران درخواست كمك كنید، چون خودپرستی شما این اجازه را نمیدهد. پیشنهاد میكنم به عضویت گروههای خودیاری كه برای حل مشكلات در گوشه و كنار این شهر هستند درآیید.
psychiatryiran@ کانال تلگرام اینجانب